ارزیابی تنوع زیستی گونه های گیاهی منطقۀ ارسباران با استفاده از شاخص های غیرپارامتریک در ارتباط با عامل توپوگرافی شیب(مطالعه موردی: حوضۀ آبخیز ایلگنه چای و کلیبرچای)

جهت دستیابی به توسعۀ پایدار و همچنین حفاظت از اکوسیستم¬های طبیعی و تنوع¬زیستی آنهالازم است نقش عوامل توپوگرافی وتأثیرآنهابر تنوع گونه¬¬های گیاهی موردارزیابی قرارگیرد.دراین راستا با توجه به شرایط توپوگرافی جنگل¬های ارسباران، عامل توپوگرافی شیب از اهمیّت خاصی برخوردار بوده و بسیاری از پارامترهای کمی و کیفی درختان تابع آن می-باشد. به¬همین منظور، شبکه آماربرداری به¬صورت تصادفی _ سیستماتیک با ابعاد 300×300متر طراحی و تعداد 160 قطعه¬نمونه دایره¬ای شکل به¬مساحت 314 مترمربع در جنگل¬های ارسباران مورد بررسی قرار گرفت. گونه¬های درختی و درختچه¬ای در قطعه¬نمونه اصلی مورد اندازه¬گیری قرار گرفتند. گونه، درصد تاج¬پوشش و تعداد پایه به¬عنوان معیارهای اندازه-گیری پوشش گیاهی در نظر گرفته شد. گونه¬های علفی در ریزقطعه¬نمونه¬هایی به¬مساحت 14/3 مترمربع اندازه¬گیری شدند. در ریزقطعه¬نمونه¬ها گونه و درصد پوشش علفی برداشت شد. جهت ارزیابی تنوع¬زیستی گونه¬های گیاهی در طبقات شیب، شیب منطقه به سه طبقه(25-0، 50-25 و بالای 50 درصد) تقسیم و سپس شاخص¬های مارگالف، منهنیک،اسمیث-ویلسون، مودیفاید، شانون-واینر و سیمپسون در هر طبقۀ محاسبه شد. از تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون مقایسات چند دامنه دانکن جهت بررسی تفاوت معنی¬دار در بین طبقات استفاده گردید. نتایج نشان دادشیب دامنه روی شاخص یکنواختی گونه¬های گیاهی تأثیر معنی¬داری نداشته،اما تآثیر آن روی شاخص غنا و ناهمگنی معنی¬دار است.همچنین نتایج نشان داد، شاخص غنای گونه¬ای نقش بسزایی در افزایش تنوع¬زیستی منطقۀ مورد مطالعه دررابطه با افزایش شیب دارد.برای معرفی بهترین شاخص از آماره ضریب تغییرات و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد برای اندازه¬گیری غنا، شاخص¬ مارگالف، برای اندازه¬گیری یکنواختی شاخص¬ مودیفاید وبرای اندازه¬گیری ناهمگنی شاخص¬ شانون-وینر، بهترین شاخص¬ هستند.